Դուն Իմ Մուսան Ես

Դուն իմ մուսա՜ն ես,
Առանց քեզի երգել չեմ կարող։
Սրտիս տավի՜ղը
Բացի քեզնից էլ չունիմ լարող։

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն։

Զարդ ու զարդարանք
Ինչիդ է պետք, դուն անգին զարդ ես։
Մարմինդ զուգված
Ալ խալերով, դրախտի ղուշ ես։

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն։

Ափսոս ջահել ես,
Նոր ես ծաղկել, փնջիկդ գարնան:
Քեզ ջան եմ տալիս, չես հասկանում,
Անգութ հոգեհան։

Սի՜րուն սև աչերուդ,
Կա՜րմիր վարդ այտերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Շուխ մազերո՜ւդ,
Էլ ինչ սուրմա է,
Հարկավոր էդ աննման փերուն։

Կատարումը՝ Գոհար Գասպարյանին

Փախի’ր Այծյամ

Անհոգ ես, չես գիտեր ինչ կա քո մասին,
Պըտըտվում են քո խեղճ անձիդ վնասին,
Գամբռներով, բարակներով միասին,
Փախի’ր, այծյամ, փախի’ր որսկան է գալիս,
Ձագուկներդ տխուր լալիս են լալիս:

Որսկանը ճըրագով քեզի ման կուգա,
Կուզե յուր ձեռքը քո արյունով լվա,
Խղճալի քո տեղյակ սար ու ձոր կուլա
Փախի’ր այծյամ…

Որսկանը գութ չունի, կանե կրակը,
Կամ քեզի կըսպանե կամ քո զավակը,
Զուր չի անցնիլ հրացանի գնդակը,
Փախի’ր այծյամ…

Դաշտումը չես ման գար, թե մտածես լավ.
Քեզ կըվիրավորեն, կստանաս մեծ ցավ,
Դուրս մի ելնիր խիտ անտառից դու բնավ,
Փախի’ր այծյամ…

Ձորեր մի’ մտնիր` այնտեղ վտանգավոր է,
Որսկանը ման կուգա այնտեղ` սովոր է,
Քարայրից խփելով քեզ կըգլորե,
Փախի’ր այծյամ…

Ես Մի Ծառ Եմ Ծիրանի

Ես մի ծառ եմ ծիրանի,
Հին արմատ եմ անվանի,
Պտուղներս քաղցրահամ,
Բոլոր մարդկանց պիտանի:

Հին ծառ եմ արևելյան,
Չունիմ որոշ այգեպան,
Տունկերս ամեն երկիր
Ընկած են բաժան-բաժան:

Ապրում եմ խեղճ, միայնակ,
Որոշ ծառի շքի տակ,
Հյութս որդունքն է ծծում
Իմ տունկերուս փոխանակ:

Տունկերս ուր էլ որ գնան,
Թեպետ նույնը կմնան,
Բայց օտար հողի վրա
Չեն աճիլ, կչորանան:

Արևելքում ինձ տնկեց,
Երբ որ տերը ստեղծեց.
Ասավ` աճե, բազմացիր,
Մի այգի էլ ինձ տվեց:

ՈՒղարկեց մի այգեպան`
Հարավից հսկա իշխան,
Այն հսկայի անունով
Կոչվեցա ծառ հայկական:

Չորս հազար տարվա ծառ եմ,
Մարմինս պինդ, կայտառ եմ.
Թեև ուժս պակաս է,
Բայց անունով պայծառ եմ:

Ձախորդ Օրերը

Ձախորդ օրերը ձմռան նման կուգան ու կերթան,
Վհատելու չէ, վերջ կունենան, կուգան ու կերթան.
Դառն ցավերը մարդու վերա չեն մնա երկար,
Որպես հաճախորդ շարվեշարան կուգան ու կերթան։

Փորձանք, հալածանք և նեղություն ազգերի գլխից
Ինչպես ճանապարհի քարավան կուգան ու կերթան,
Աշխարհը բուրաստան է հատուկ, մարդիկը ծաղիկ,
Ո~րքան մանուշակ, վարդ բալասան կուգան ու կերթան։

Ոչ ուժեղը թող պարծենա, ոչ տկարը տխրի,
Փոփոխակի անցքեր զանազան կուգան ու կերթան,
Արևը առանց վախենալու ցայտում է լույսը,
Ամպերը դեպի աղոթարան կուգան ու կերթան։

Երկիրը ուսյալ զավակին է փայփայում մոր պես,
Անկիրթ ցեղերը թափառական կուգան ու կերթան.
Աշխարհը հյուրանոց է, Ջիվան, մարդիկը հյուր են,
Այսպես է կանոնը բնական, կուգան ու կերթան։

Կատարում՝ Գուրգեն Դաբաղյան

Կոլխոզի Չոբան

Նոր լուսաբացին, արեւից առաջ,
Հոտդ փռվել է սարն ի վար կանաչ,
Առոտիդ չորդ դին բացվել է կանաչ,
Քեզ պես դուրեկան կողխոզի չոբան.
Արեւնամուտին տուն արի յար ջան,
Կոլխոզի չոբան, արեւիդ ղուրբան:

Ես ալ մայիսին չեմ մտել պարտեզ,
Չեմ քաղել ծաղիկ, վարդեր հրակեզ,
Իմ անուշ հովիվ, կը սպասեմ ես քեզ,
Իմ ծաղիկ գարնանշ կոլխոզի չոբան.
Արեւնամուտին տուն արի, յար ջան,
Կոլխոզի չոբան, արեւիդ ղուրբան:

Իմ սերն է անքուն հոցուդ ընկերը,
Հսկում ես հոտդ ողջ գիշերները,
Հավասն էլ երգեց հերոսիդ սերը,
Քաջ եւ պատվական, կողխոզի չոբան.
Արեւնամուտին տուն արի յար ջան,
Կոլխոզի չոբան, արեւիդ ղուրբան:

Ձեռքին Սազ Ունի

Եկան գարնան անուշ օրեր,
Ծաղկով լցվան դաշտեր, ձորեր:
Յարս զուգվել, սեյրան կերթա`
Հագած կապած ալվան շորեր:

Նա մի նազ ունի,
Նազ ունի, նազ ունի,
Ձեռքին սազ ունի,
Սազ ունի, սազ ունի,
Չալելով սեյրան կերթա,
Դարձել է ջեյրան` կերթա….. 

Արտուտն եկավ մըտավ արտը,
Բըլբուլն իջավ գըրկեց վարդը:
Հազար սիրուն, հազար հեքիմ
Չեն իմանա սրտիս դարդը:

Նա մի նազ ունի…

Հավքերն եկան երամ-երամ,
Անուն ունիմ` աշուղ Շերամ,
Էնքան պիտի յարիս կանչեմ,
Տեյմոր վառվիմ որպես Քյարամ:

Նա մի նազ ունի…

Յարը Մարդու Յարա Կուտա

Յարը մարդու յարա կուտա, շատ ուշ հասկացա,
Ժայռից պովկած սիրտը նրա քնքուշ հասկացա,
Յարս ինձ չասաց՝ «Դեղ տամ վերքիդ, առ դիր, ով աշուղ,
Սեր երգելուց սազը ձեռքից վայր դիր, ով աշուղ»:

Երանի չարերն ընկնեյի,
Անտուն ու անտեղ մնայի,
Սարի պես դարդ ունենայի,
Յար չունենայի։

Յարի սերը շատ անուշ է, լավին լավ չի գա,
Յարի դարդը ծակող փուշ է, ցավին ցավ չի գա,
Քաղցր է նրա տված ջուրը, անմահական է,
էլ չի հանգչի տված հուրը, հոգի կհանե։

Հազար տեսակ տանջանք կուտա վարդը բլբուլին,
Ով յար ունի՝ նա կիմանա դարդը բլբուլին,
Ես Հավասն եմ, սոխակի պես վշտերս եմ լալիս,
Սիրո հուրը իմ սրտակեզ՝ հանգիստ չի տալիս։

Աչքդ Խումար

Գարուն սիրուն անուշ յար,
Արի դարդիս արա ճար,
Ես քեզ համար էրվում եմ,
Դու նստել ես բեխաբար։

Աչքդ խումար,
Ունքդ կամար,
Անուշիկ յար ջան,
Արի տար։

Իզուր սիրտս քեզ տվի,
Ալ օրս փոխվեց սևի,
Դարդես հեչ խաբար չունիս,
Թողիր կարոտ արևի:

Նվեր կուտամ ինչ կուզես,
Ինձ մի թողնի սևերես,
Քուն չունիմ, դադար չունիմ,
Գոնե մեկ օր արի տես։

Վարդս թողի հեռացա,
Բան ու գործս մոռացա,
Մալ ու մուլքս վատնեցի,
Վառ էշխեդ աշուղ դարձա։

Պատկիքըդ ղալամով քաշած

Պատկիքըդ ղալամով քաշած, թահրըդ ռանգեռանգ իս անում,
էրեսիդ խալը ծածկում է՝ մազիրըդ խափանգ իս անում.
Բացվիլ իս կարմիր վարթի պես, բըլբուլի հիդ հանգ իս անում.
Ակռեքըդ օսկումը շարած, պըռոշըդ մահանգ իս անում։

էրեսըդ նուր լուսնի նըմաւն՝ քա՛նի կէնա կու բոլըրվի,
Դաստամազըդ նամ չի ուզի՝ առանց հուսիլ կու օլըրվի,
էնդու համար քու տեսնողը իր ճանփեմեն կու մոլըրվի.
Յիփ մըտնում իս մեջլիսումը, շանգ շուխի շաբանգ իս անում։

էրեսըդ տեսնելու գու քան քաղաք քաղկով, գիղ՝ գիղի պես.
Մեռնողը քիզմեն կու առնե անմահական դիղ՝ դիղի պես.
Յիփ տիղեմեդ ժաժ իս գալի, շըխշըխկում իս ջիղ՝ ջիղի պես.
Ի նչ կոնիս սանթուր քամանչեն, զուքսըդ չոնգուր չանգ իս անում:

Ծուցիդ մեչը վարթ, մանիշակ, սընբուլ ու սուսան իս շինի.
Քու տերը բաղըն ի՛նչ կոնե՝ քու հուտը ռեհան իս շինի.
Քամին մեչը անց է կենում՝ մազիրըդ յիլքան իս շինի.
Աշխարքը ծով, դուն մեչը նավ՝ ման իս գալի, լա՚նգ իս անում։

Տասնեմեդ մեկը չին ասի, թեգուզ աշխարըս քիզ գովին.
Նովափար, ծաղիկ ծովային, մանիշակ բաց արած հուվին.
Բաս քու Էշխին վո՜ւնց դիմանամ, ջուրը տանե Սայաթ Նովին.
Թե տեսնողըդ մեկ էլ տեսավ՝ դիվանա դաբանգ իս անում։

Ուստի Գու Քաս

Ուստի՞ գու քաս, ղարիբ բըլբուլ,
Դու մի՛ լաց լի, յի՛ս իմ լալու.
Դու վարթ պըտռե, յի՛ս գոզալին,
Դու մի՛ լաց լի, յի՛ս եմ լալու։

Արի բըլբուլ խո՜սի քարը,
Օխնըվի քու Էկած սարը.
Քի վարթն էրից, ինձ իմ յարը,
Դու մի՛ լաց լի, յի՛ս իմ լալու։

Ման իմ գալի դիդարի հիդ,
Վունց ղարիբ բըլբուլ խարի հիդ.
Դու վարթի հիդ, յիս յարի հիդ,
Դու մի՛ լաց լի, յի՛ս իմ լալու։

Սալըբու նըման կանաչ իմ,
Յիկ, խո՛սի՝ ձայնիդ ճանանչ իմ.
Դու վա՚րթ կանչե, յիս յա՛ր կանչիմ,
Դու մի՛ լաց լի, յի՚ս իմ լալու։

Ղարիբ բըլբուլ՝ ձայնըդ մալում,
Յիս ու դուն էրվինք մե հալում.
Սայաթ Նովեն ասաց՝ զա՛լում,
Դո՛ւ մի՛ լ՛աց լի, յի՛ս իմ լալու։